مهرشاد جعفری فراهانی

به محیط‌های گرافیکی مینیمال خوش آمدید. مواظب باشید به چاه نیفتید!

تسلط داشتن به دستورات خط فرمان به هنگام کار با سیستم‌ عامل دوست داشتنی لینوکس از نان شب واجب‌تر است!

در این مطلب نشان می‌دهم چرا نباید به محیط‌های گرافیکی امید چندانی داشت و برای اثبات این موضوع، شیوه‌ی نمایش دسترسی فایل‌ها در محیط گرافیکی را با هم بررسی می‌کنیم.

بعد از آن شیوه‌ی نمایش دسترسی فایل‌ها در ویندوز را کاوش می‌کنیم تا ببینیم یک سیستم عامل وابسته به محیط گرافیکی در این زمینه چگونه عمل کرده است.

و در آخر تلاش می‌کنم دلیل این تفاوت‌ را از نقطه نظر خودم شرح دهم.

در تصویر بالا با توجه به اینکه گزینه‌ی allow this file to run as a program فعال است، آیا می‌توان گفت فایل helloworld دسترسی اجرا دارد؟ بسیار خوب حالا امتحان می‌کنیم:

می‌بینید که نمی‌توانیم فایل را اجرا کنیم. اما چرا؟ اجازه بدید دسترسی‌های فایل را چک کنیم:

در لینوکس سه کلاس مختلف برای کاربران وجود دارد:

۱- مالک فایل(کاربری که فایل را در ابتدا ساخته است)

۲- گروه(شامل تعدادی کاربر)

۳- سایرین

که می‌توان برای هر کدام از این سه کلاس، سه نوع مجوز دسترسی مستقل تعریف کرد:

۱- مجوز خواندن فایل

۲- مجوز نوشتن در فایل

۳- مجوز اجرای فایل

نتیجه می‌گیریم برای هر سه کلاس باید یک تیک مجزا برای اجرا وجود داشته باشد. یعنی سه تیک allow this program to run as a program به جای یک تیک.

با توجه به عکس بالا، دسترسی اجرا برای مالک فایل وجود ندارد، و برای گروه و سایرین وجود دارد.

حال سوال این است این تیک، دسترسی اجرا را برای کدام یک از کلاس‌ها نشان می‌دهد؟

اجازه دهید دسترسی اجرا را از گروه حذف کنیم و فقط به سایرین اجازه‌ی اجرا بدهیم:

همچنان تیک این گزینه فعال است. حال بیایید تمامی دسترسی‌های اجرا را برای هر سه گروه از طریق خط فرمان ببندیم:
 

تیک گزینه غیرفعال شد. پس نتیجه می‌گیریم این تیک در صورتی فعال است که:
دسترسی اجرا برای مالک فایل یا گروه یا سایرین وجود داشته باشد.

اما سیستم عامل ویندوز دسترسی فایل‌ها را چه طور نمایش می‌دهد؟

دسترسی‌ها برای هر کدام از گروه یا کاربران، کاملا به صورت مجزا، دسته‌بندی شده و با جزئیات نشان داده شده است. پس همان قدر که محیط گرافیکی ویندوز استاندارد، قابل اعتماد است شاید بتوان نتیجه گرفت محیط‌های گرافیکی لینوکس، غیرقابل اعتماد است.

اما این تفاوت از کجا سرچشمه می‌گیرد؟

من برای این سوال پاسخ قاطعی ندارم و تنها حدس و گمانم را با شما به اشتراک می‌گذارم. 

فکر می‌کنم دلیل این موضوع، تفاوت در فلسفه‌ی وجودی هر کدامشان است. لینوکس برای کسانی ساخته شده که موجودی به اسم سیستم عامل را درک کرده‌اند. کسانی که به ترمینال‌ها بیش‌ از محیط گرافیکی علاقه‌مند هستند. کسانی که به دنبال آزادی و قدرت در عین سادگی هستند. 

.. پس به محیط‌های گرافیکی مینیمال خوش آمدید. مواظب باشید به چاه نیفتید!